Giriş: Neden Senkronizasyon Önemli?

Çok segmentli (çok bacaklı) uçuşlarda tek bir rezervasyon (PNR) altında oturma planı ve yemek tercihlerinin tutarlı şekilde uygulanması, konfor, erişilebilirlik ve operasyonel sorunsuzluk için kritiktir. Bu rehber, PNR bazlı ileri ayar mantığını, yaygın senkronizasyon sorunlarını ve pratik çözümleri anlaşılır adımlarla açıklar.

Temel Kavramlar: PNR, Segment, SSR ve Gömülü Kurallar

• PNR (Passenger Name Record): Bir rezervasyona ait yolcu, uçuş ve hizmet bilgilerini içeren kayıt.
• Segment: Bir kalkış-varış çifti; örneğin IST–FRA ve FRA–JFK iki ayrı segmenttir.
• SSR (Special Service Request): Özel hizmet talepleri; örn. VGML (vejetaryen yemek), WCHR (tekerlekli sandalye).
• OSI (Other Service Information): Hava yoluna bilgilendirme notu; operasyonel bağlayıcılığı SSR kadar güçlü olmayabilir.
• Fare family ve ücret kuralları: Koltuk seçimi ve yemek seçeneklerinin ücretsiz/ücretli olup olmayacağını belirler.

Senkronizasyon Mantığı: Ne, Nerede, Ne Zaman Uygulanır?

Aynı PNR altındaki her segment, farklı uçak tipi, kabin konfigürasyonu ve ikram sağlayıcısı kullanabilir. Bu yüzden koltuk ve yemek seçimleri her segment için ayrı kaydedilir. SSR kodları PNR seviyesinde saklansa da çoğu durumda segment bazında teyit (HK/KK/PN) gerekir. Kabin sınıfı değişimi, ekipman değişimi (equipment swap) ve codeshare uçuşlar, otomatik taşıma (propagation) davranışını etkiler.

Koltuk Seçimi: İleri Ayarlar ve İstisnalar

• Uçak tipi farklıysa: Aynı numaralı koltuk başka segmentte mevcut olmayabilir; sistem en yakın eşdeğeri önerir.
• Çıkış kapısı/ekstra diz mesafesi: Emniyet kriterleri nedeniyle yolcu profiline bağlı kısıtlamalar uygulanabilir.
• Ücret aileleri: Bazı tarifelerde ücretli koltuk seçimi PNR genelinde değil, segment bazında faturalandırılır.
• Grup rezervasyonları: Koltuk blokları segment bazında açılır; last-minute ekipman değişimlerinde yeniden atama gerekir.
• Codeshare: Pazarlayan taşıyıcı üzerinden seçilen koltuk, işletici taşıyıcıya anlık yansımayabilir; ek onay gerekebilir.

Yemek Tercihleri (SSR Meal): Doğru Kod ve Doğru Segment

Özel yemekler için SSR kodları (ör. VGML, VLML, KSML, GFML, LFML) segment bazında onaylanır. Kısa hatlarda bazı taşıyıcılar sıcak yemek sunmaz; bu durumda özel yemek isteği kabul edilmeyebilir. Codeshare ve farklı ikram anlaşmalarında, SSR kaydınız OSI notu olarak kalabilir ve garanti teşkil etmeyebilir.

• Uzun hat/orta hat: Özel yemek bulunma olasılığı daha yüksektir.
• Kısa hat: Sınırlı ikram veya sadece atıştırmalık olabilir; SSR reddedilebilir.
• Dini/medikal gereksinimler: Belge istenebilir ve daha erken kesim saatleri (cut-off) uygulanabilir.

Adım Adım: PNR Bazlı Senkronizasyon Kontrol Listesi

1. Segmentleri doğrulayın: Her bacağın uçuş numarası, işletici taşıyıcı ve uçak tipini kontrol edin.
2. Kabin sınıfını sabitleyin: Karma sınıflı biletlerde koltuk ve yemek hakları değişebilir.
3. Koltukları her segment için seçin: Kapı tarafı, koridor, diz mesafesi gibi tercihleri segment bazında kaydedin.
4. Özel yemek SSR kaydını ekleyin: Uygun SSR kodunu her segmente tek tek uygulayın ve durumunu kontrol edin (HK/KK).
5. Kesim saatlerini izleyin: Bazı taşıyıcılar özel yemek için 24–48 saat önceden kapanış uygular.
6. Codeshare doğrulaması yapın: İşletici taşıyıcı PNR’sinde koltuk ve yemek onayının göründüğünü teyit edin.
7. Ekipman değişimi alarmı: Uçuş değişikliği bildirimi geldiğinde koltuk atamalarını yeniden kontrol edin.
8. Erişilebilirlik ihtiyaçları: WCHR/BLND gibi SSR’leri ekleyip koltuk uyumluluğunu doğrulayın.
9. Toplu seyahat: Aynı PNR’de birden çok yolcu varsa her birinin SSR ve koltuğunu ayrı teyit edin.
10. Mobil/online check-in: Check-in açıldığında koltuk onayını tekrar gözden geçirin; otomatik yeniden atamalar olabilir.

Sık Görülen Sorunlar ve Çözümleri

• Koltuk kaybı (equipment swap): Alternatif koltuğu aynı özellikte olacak şekilde yeniden seçin; mümkünse ücret iadesi talep edin.
• Özel yemek görünmüyor: İşletici taşıyıcı PNR’sinde SSR durumunu kontrol edin; gerekirse çağrı merkezi üzerinden segment bazlı yeniden ekletin.
• Codeshare uyuşmazlığı: Pazarlayan taşıyıcıda seçilen koltuk işleticide tanınmıyorsa, işletici taşıyıcının yönet rezervasyon ekranından seçim yapın.
• Kabin değişimi: Yükseltme/düşürme sonrası koltuk ve yemek tercihleriniz sıfırlanabilir; tüm segmentleri yeniden kontrol edin.
• Grup düzeni bozuldu: Yan yana oturma için PNR içi koltuk yakınlığını manuel ayarlayın ve ekipman değişimi bildirimlerini açın.

GDS ve Havayolu Uygulamalarında İpuçları

GDS üzerinden çalışan acenteler, her SSR’nin segment bağlamında HK durumuna geldiğini ve koltuk atamalarının uçak haritasında “confirmed” statüsünde tutulduğunu doğrulamalıdır. Havayolu uygulamalarında ise işletici taşıyıcının “yönet rezervasyon” sayfası, codeshare senaryolarında nihai doğrulama için tercih edilmelidir.

• PNR notları: OSI ile kritik bilgiler eklenebilir ancak SSR kadar bağlayıcı değildir.
• Dokümantasyon: Dini/medikal yemekler için belge yükleme adımı istenebilir.
• İade/ücret farkı: Ücretli koltuk değişikliklerinde ekipman değişimi kaynaklı durumlarda iade politikalarını kontrol edin.

Erişilebilirlik ve Emniyet Uyumluluğu

Çıkış kapısı sıraları, refakat gerektiren yolcular, çocuklu aileler ve hareket kısıtlılığı olan yolcular için kısıtlanabilir. WCHR/DPNA gibi SSR’lerin doğru kodlarla ve zamanında eklenmesi, hem emniyet uyumu hem de koltuk yerleşimi açısından zorunludur.

Veri Gizliliği ve Onaylar

Tıbbi veya dini tercihler hassas kişisel veri sayılabilir. Bu bilgileri sadece gerekli SSR alanlarına girin, gereksiz OSI notlarından kaçının ve havayolunun gizlilik politikasına uyun.

Pro İpuçları: Sorunsuz Deneyim İçin

• Segment-bazlı kontrol rutini: Rezervasyon sonrası 24 saat içinde ve uçuşa 48–24 saat kala iki kez doğrulayın.
• Alternatif plan: Özel yemek onayı gelmezse kabin ekibine bilgi verebilmek için rezervasyon ekran ekran görüntüsü alın.
• Otomasyon uyarıları: Ekipman veya kapı değişikliklerini takip eden uygulama bildirimlerini açın.
• Aile ve ekip seyahati: Yan yana oturma için tek bir koridor hattını baz alarak sıra numarası ayarlayın.

Sonuç: PNR Bazlı Disiplin, Sorunsuz Uçuş

Çok segmentli biletlerde koltuk ve yemek senkronizasyonu, segment bazlı doğrulama ve işletici taşıyıcıda nihai teyit prensipleriyle yönetildiğinde sorunlar en aza iner. Bu rehberdeki kontrol listesi ve ipuçları, hem bireysel yolcular hem de acenteler için güvenli ve tutarlı bir seyahat deneyimi sağlar.