Özet: Kriz Anında Nasıl Harekete Geçilir?

Overbooking (fazla rezervasyon) ve ani kapı değişimleri, yoğun seyahat dönemlerinde sık karşılaşılan durumlar. Paniklemek yerine, hızlıca bilgi toplamak, alternatifleri sıralamak ve esnek karar vermek işleri yoluna koyar. Bu rehber, dakikalar içinde uygulanabilir adımlar ve pratik araçlar sunar.

1) İlk 5 Dakika: Bilgi Topla ve Kaydet

• Havayolunun resmi uygulamasını ve havaalanı ekranlarını kontrol et (uçuş durumu, kapı değişimi, gecikme kodları).
• SMS/e-posta bildirimlerini doğrula; PNR ve bilet numaranı görünür bir yerde tut.
• Yakın alternatif havalimanları ve rota seçeneklerini not et (ör. SAW/IST, ESB/ANK, ADB/BJV).
• Elindeki esneklikleri belirle: tarih değişimi, aktarma sayısı, yakın şehirler, gece uçuşu kabulü.

"Kural: Önce güncel bilgi, sonra seçenek. Yanlış kapıda beklemek en pahalı hatadır."

— Seyahat operasyon prensibi

2) Overbooking Oldu: Hakların ve Önceliklerin

Gönüllü (voluntary) çıkış teklifi geldiyse, pazarlık gücün var: daha yüksek voucher, yemek ve otel, anında yeniden rezervasyon iste. Zorunlu (involuntary) durumdaysa, aynı gün varış önceliğiyle alternatif taşıyıcı dahil yeniden rezervasyon talep et. Havayolları genellikle kendi ittifakları ve iş ortakları üzerinden alternatif sunabilir.

• Alternatif rota ilkeleri: en erken varış, makul aktarma süresi, bagaj transfer güvencesi.
• Bağlantı kaçırma riski varsa MCT’yi (Minimum Connection Time) dikkate al.
• Aynı havayolunda seçenek yoksa, ittifak veya karşılıklı anlaşmalı taşıyıcıyı sor.
• Voucher yerine nakit veya mil tercihlerini netleştir (mümkünse koşulları yazılı alın).

3) Ani Kapı Değişimi: Hızlı Navigasyon Planı

Kapı değişimi, özellikle büyük hub’larda 10–25 dakikalık yürüme süresi yaratabilir. Zamanı kazanmak için yönlendirme panolarını takip et, güvenlik kontrolü tekrarı gerekip gerekmediğini teyit et ve gerekirse shuttle/metro sistemlerini kullan.

• Terminal haritasını uygulama içinden aç; en kısa kapalı alan güzergâhını seç.
• Öncelikli güvenlik veya hızlı geçiş hakkın varsa kullan.
• Biniş kartındaki yeni kapıyı QR kodla doğrula; sözlü anonslara güvenme, yazılıyı esas al.
• Aile/çocukla seyahatte: biri kapıya ilerlerken diğeri ikram/tuvalet ihtiyaçlarını çözer (zaman paylaşımı).

4) Alternatif Rota Bulma: Adım Adım Taktik

Amaç, toplam varış süresini kısaltırken riskleri azaltmak. Aynı şehirdeki ikincil havalimanlarını, yakın şehir çiftlerini ve demiryolu/otobüs entegrasyonunu birlikte düşün.

1. Yakın havalimanları: IST/SAW, LHR/LGW, JFK/EWR, CDG/ORY gibi çiftleri kontrol et.
2. Aktarmayı yeniden tasarla: tek uzun aktarma yerine iki kısa aktarma veya tersi.
3. Gidiş-dönüş bilet ayrışması: Dönüş uçuşunu etkilemeyecek şekilde tek yön esnek çözüm iste.
4. Karma ulaşım: Uçağa ek olarak tren/otobüs/bölgesel uçuş karışımı ile varış şehrine yaklaş.
5. Bagaj stratejisi: Kabinle devam edebiliyorsan alternatiflerde hız kazanırsın.

Uygulamalı örnek: İstanbul’dan Ankara’ya uçuşun overbook oldu. Alternatifler: 1) SAW kalkışlı bir sonraki sefer, 2) YHT ile Sabiha Gökçen’e Havaist + YHT’ye transfer, 3) Eskişehir’e uçak + tren. Toplam süre ve bağlantı riskine göre karşılaştır.

5) Hemen Uygulanabilir İletişim Şablonları

• Havalimanı kontuarı: “Overbooking nedeniyle aynı gün varış sağlayan ittifak ortağı üzerinden yeniden rezervasyon rica ediyorum. Bagajımın otomatik transferini teyit edebilir miyiz?”
• Çağrı merkezi: “Uçağım için kapı X’e taşındı ve bağlantıyı kaçırma riskim var. MCT’ye göre alternatif rotayı ve garanti bağlantıyı kontrol eder misiniz?”
• Sosyal medya DM: “PNR: ABC123. Overbooking sebebiyle aynı gün varışı önceliklendirerek sunabileceğiniz alternatifleri ve olası ikramiyeleri (voucher/bonus mil) paylaşır mısınız?”

6) Risk Yönetimi: Bağlantı Süresi ve Sigorta

Kısa bağlantılar cazip görünse de gecikme zinciri yaratabilir. Mümkünse hub’larda bağlantıyı 60–90 dakikanın altına düşürme. Seyahat sigandanın “missed connection” ve konaklama/transfer limitlerini önceden doğrula; poliçe numarasını dijital cüzdanda taşı.

• Aynı biletteki bağlantılar genellikle daha iyi korunur; ayrı bilet risklidir.
• Gece yarısı varışlarında şehir içi ulaşım ve otel planını önceden yedekle.
• Kötü hava ve slot kısıtları olan hatlarda sabah ilk uçuşlar genelde daha dakiktir.

7) Araç Kutusu: Uygulamalar ve Kısa Yollar

• Havayolu ve havalimanı uygulamaları: Anlık kapı ve gecikme güncellemeleri.
• Tren/otobüs uygulamaları: Karma rota planlamak için.
• Harita içi terminal planları: Kapıdan kapıya yürüyüş süresi tahmini.
• Dijital cüzdan: Biniş kartı, PNR, poliçe, lounge erişim QR’ları tek yerde.

8) Lounge ve Bekleme Stratejisi

Yoğun dönemlerde lounge’lar dolu olabilir. Önce yakın, sonra alternatif lounge’u kontrol et. Elektrik, sessiz alan ve yakın kapı önceliklendirmesi yap. Overbooking sonrası yeniden rezervasyon işlemleri için lounge içindeki müşteri temsilcileri hız kazandırabilir.

• Kapıya 10–12 dakika yürüme mesafesini aşmayacak lounge’u seç.
• Sıradayken uygulama üzerinden alternatif koltuk/biniş kartı talebini başlat.
• Yoğun saatlerde duş/çalışma kabini rezervasyonu gerekiyorsa erkenden ayarla.

9) Bagaj ve Dokümantasyon

Rota değişiminde bagajın en zayıf halkadır. Zorunlu bekleme varsa kritik eşyaları kabine al. Alternatif taşıyıcıya geçişte bagajın otomatik transferini yazılı teyit et; etiket numarasını ve fotoğrafını kaydet.

• Kabin limiti içi minimalist paket: ilaçlar, şarj kabloları, evrak, bir yedek kıyafet.
• Bagaj takip numarası ve PNR’ı aynı notta sakla.
• Varışta gecikme/hasar olursa raporu (PIR) hemen düzenlet.

10) Son Kontrol Listesi: Kapıdan Uçağa

1. Uygulamada son kapı güncellemesini yenile.
2. Biniş kartındaki sıra ve grup bilgini kontrol et.
3. Alternatif rota/kupon onaylarını e-posta olarak kaydet.
4. Bagaj transfer teyidini ve etiket numarasını doğrula.
5. Gecikme uzarsa, bir sonraki alternatif planı hazırlı tut.

Özet ve Hızlı Eylem

Overbooking ve ani kapı değişimlerinde başarının anahtarı; doğru bilgi, hızlı iletişim ve esnek rota tasarımıdır. Uygulamaları aktif kullan, seçenekleri yazılı teyitle ve bağlantı riskini soğukkanlı hesapla. Böylece çoğu krizi aynı gün varışla çözebilirsin.