Özet: Neden İsim Uyumu Kritik?

Uçak biletinde ad–soyad yazımı, pasaporttaki makine tarafından okunabilir satır (MRZ) ve görsel sayfadaki bilgilerle uyumlu olmalıdır. İsim uyumsuzluğu, check-in reddi, ek işlem ve ücretler, hatta uçuşa kabul edilmeme riskleri doğurabilir. Bu kılavuz, çok dilli pasaportlarda (ör. Türkçe, Arapça, Kiril, İskandinav dilleri) sık yapılan hataları önlemeniz için pratik adımlar sunar.

Temel Kural: Bileti MRZ’e Göre Doldurun

Pasaportunuzun kimlik sayfasının altında iki satırlık MRZ (Machine Readable Zone) bulunur. Havayolları ve sınır sistemleri isim eşleştirmesinde öncelikle MRZ’yi esas alır. Bu nedenle bilet rezervasyonunu, pasaporttaki Latin karakterli MRZ yazımına göre yapmak en güvenli yöntemdir.

• Sadece Latin harfleri kullanın (A–Z).
• Türkçe ve diğer özel harfleri dönüştürün: Ç=C, Ş=S, Ğ=G, İ=I, I=I, Ö=O, Ü=U; Å=A, Æ=AE, Ø=O; Ñ=N vb.
• Tüm aksan/diakritikleri kaldırın (é → E, ô → O).
• Noktalama ve boşlukları kaldırın veya standartlaştırın (örn. O’CONNOR → OCONNOR).
• Çift isim ve soyadları birleştirmek çoğu sistemde kabul edilir (örn. ALI VELI → ALIVELI).

"MRZ’de SOYAD<<AD1<AD2 biçimi kullanılır; SOYAD ve AD bölümünde yalnızca A–Z, 0–9 ve dolgu için < karakteri bulunur."

— ICAO Doc 9303 genel prensipleri

Ad-Soyad Sırası: Hangi Alan Nereye?

Biletleme formlarında genellikle First/Given Name (Ad) ve Last/Family Name (Soyad) alanları bulunur. Pasaport MRZ’sinde ise ilk kısımda soyadı yer alır, ardından ad(lar) gelir. Bilette ise formları şu şekilde doldurun:

• Last/Family Name alanına: MRZ’de SOYAD bölümünde yazan kısım.
• First/Given Name alanına: MRZ’deki ad(lar) bölümü, sırasıyla ve birleşik.
• Orta adlar (middle names): MRZ’de ad bölümünde yer alıyorsa First/Given Name alanına eklenir.

Eğer tek isim taşıyorsanız (ör. yalnızca ad veya yalnızca soyad), havayolunun yönergesine göre tek alanı doldurup diğerine “FNU” (First Name Unknown) veya “LNU” (Last Name Unknown) yazma seçeneği olabilir; ancak bu her havayolunda geçerli değildir. Karar vermeden önce havayolunun resmi talimatını kontrol edin.

Özel Karakterlerin Dönüşümü: Yaygın Diller İçin Kısa Rehber

• Türkçe: Ç→C, Ş→S, Ğ→G, Ö→O, Ü→U, İ→I, I→I
• İskandinav dilleri: Å→A, Ä/Æ→AE, Ö/Ø→O
• İspanyolca/Portekizce: Ñ→N, Ç→C, Á/É/Í/Ó/Ú→A/E/I/O/U
• Fransızca/Almanca: Ü→U, Ö→O, Ä→AE veya A (havayolu yönergesine bakın), ß→SS
• Doğu Avrupa (Kiril): Pasaportunuzdaki Latinleştirilmiş yazımı MRZ’den birebir alın (örn. Ю→IU/ YU pasaport transliterasyonuna göre).

Not: MRZ, pasaport makamlarının resmi transliterasyonunu zaten içerir. Kendi çevirinizi üretmek yerine MRZ’yi birebir esas alın.

Çok Dilli Pasaportlarda Sık Hatalar ve Çözümleri

• Görsel sayfadaki yerel dil yazımına göre biletleme: Çözüm: MRZ satırını baz alın.
• Aksanlı harfleri aynen yazmak (örn. José): Çözüm: JOSE şeklinde yazın.
• Çift soyadı sırasını karıştırmak: Çözüm: MRZ’de soyadı bölümünde hangi sıradaysa aynen kullanın.
• Göbek adını atlamak: Çözüm: MRZ’de ad bölümündeyse First/Given Name alanına ekleyin.
• Apostrof/boşluk/nokta kullanımı: Çözüm: Kaldırın veya birleşik yazın (O’NEILL → ONEILL).

Rezervasyon Formu Nasıl Doldurulur? Adım Adım

1. Pasaportun MRZ satırını açın ve SOYAD ile AD(lar) kısmını ayırt edin.
2. Havayolunun isim formatı yönergesini kontrol edin (ör. maksimum karakter, özel harf kabulü).
3. Last/Family Name alanına MRZ’deki soyadı kısmını girin (aksansız, birleşik).
4. First/Given Name alanına MRZ’deki ad(lar)ı girin (sırasını koruyun).
5. Unvan (Mr/Mrs/Dr) alanlarını isim alanına yazmayın; sadece ilgili açılır menüden seçin.
6. Bilet kesilmeden önce PNR üzerindeki isimleri harf harf kontrol edin.
7. Online check-in sırasında biniş kartınızdaki isimle pasaport MRZ’sini tekrar karşılaştırın.

Hangi Hatalar Uçağa Kabulü Engeller?

• Soyadın yanlış veya eksik yazılması (kritik hata).
• Ad sırasının MRZ’den farklı olması ve orta adın atlanması (taşıyıcıya göre riskli).
• Özel karakterlerin dönüştürülmemesi ve sistemde farklı kaydolması.
• Resmi evrakta isim değişikliği sonrası bileti güncellememek.

Küçük yazım farkları (örn. gereksiz boşluk) bazı durumlarda tolere edilebilse de garanti değildir. Hata fark edilirse bilet adı değişikliği ücreti ve tarife kurallarına tabi olursunuz.

Ad Değişikliği, Evlilik ve Çift Soyadı Durumları

Evlilik, boşanma veya resmi isim değişikliği sonrası pasaporttaki isim güncel değilse, bilet ve pasaport uyuşmazlığı oluşabilir. En güvenli yaklaşım, önce pasaportu güncellemek, sonra biletlemeyi yapmaktır. Çift soyadı kullanıyorsanız, MRZ’de soyadı bölümünde hangi sıra ve biçimde yer alıyorsa bilete aynen geçirin.

• Bazı havayolları evlilik cüzdanı vb. destekleyici belge ile sınırlı isim düzeltmesi yapabilir.
• Kural ve ücretler taşıyıcıya ve biletin ücret sınıfına göre değişir; satın almadan önce değişiklik şartlarını okuyun.

Çocuk Yolcular ve Tek İsimli Kişiler

Bazı ülkelerde tek isimli kişilere pasaport düzenlenir veya çocuk pasaportlarında orta ad bulunmayabilir. MRZ yazımı ne ise bileti ona göre oluşturun. Form tek alanı zorunlu kılıyorsa, havayolunun FNU/LNU talimatını kontrol edin veya çağrı merkezinden PNR notu ekletin.

Online Check-in ve Havalimanında Kontrol Listesi

• Biniş kartınızdaki ad–soyad ile pasaport MRZ’sini karşılaştırın.
• Vize, oturum ve varış ülkesinin giriş şartlarını kontrol edin.
• İsimde fark görürseniz gecikmeden havayoluna bildirin; kapıda düzeltme zor olabilir.
• Aktarmalı uçuşlarda tüm segmentlerde isim tutarlılığını teyit edin.

Sık Sorulan Sorular

• İsimde aksan var, bilette yazmalı mıyım? Hayır. MRZ’deki aksansız Latin yazımı kullanın.
• İki adım var; birini yazmasam olur mu? MRZ’de ad bölümünde geçiyorsa ekleyin.
• Apostrof veya tire (-) kullanmalı mıyım? Çoğu sistem kaldırır; birleşik yazın.
• İsmi yanlış girdim; ne yapmalıyım? Hemen havayoluyla iletişime geçin; ad düzeltme ücreti ve kuralları uygulanabilir.

Örnek Senaryolar

1) Ad: “Mehmet Ali”, Soyad: “Çetin” → MRZ: CETIN<<MEHMET<ALI → Bilet: Last Name: CETIN, First Name: MEHMET ALI. 2) Ad: “José Luis”, Soyad: “Muñoz-García” → MRZ: MUNOZGARCIA<<JOSE<LUIS → Bilet: Last Name: MUNOZGARCIA, First Name: JOSE LUIS. 3) Ad: “Aisha”, Soyad: pasaportta Arapça ama MRZ’de “ALI” → Bilet: Last Name: ALI, First Name: AISHA.

Sonuç ve Eylem Adımı

Biletlemede isim yazımını pasaport MRZ’sine birebir uyarlamak, çok dilli pasaportların yarattığı karışıklıkları ortadan kaldırır. Satın almadan önce havayolunun isim politikalarını okuyun, PNR’ı onaylamadan kontrol edin ve tereddütte kaldığınızda çağrı merkezi veya yetkili acenteden doğrulama alın.